O uso dos comunmente coñecidos como sacaleites pode ser necesario en circunstancias concretas. É o caso de nenos/as que poden recibir lactación materna, pero non directamente ao peito:

• Nenos/as hospitalizados, prematuros, lactantes con problemas de succión ou coordinación succión/deglución.
• Nenos/as separados da nai por diversas circunstancias (traballo, etc.).

Mediante os extractores de leite o leite materno pode ser administrado con posterioridade ao lactante, mantendo moitos dos beneficios da lactación materna tanto para a nai como para o bebé.

O leite extraído adminístrase mediante vasiño ou co técnica dedo-xiringa, se queremos evitar a confusión de mamila, e que máis adiante ou noutras ocasións o neno/a poida lactar directamente ao peito cun bo agarre.

En nenos/as que en ningún momento reciben tomas directas ao peito tamén se pode administrar o leite extraído mediante biberón. O uso do sacaleites tamén está indicado naquelas mamás con gran produción de leite, que lactan aos seus bebés directamente ao peito pero que decidiron doar o resto do seu leite a un banco de leite. Se se prevé algunha destas circunstancias, é útil dispoñer dun sacaleites, que pode ser mecánico (acciónase coa man) ou eléctrico.

O sacaleites eléctrico ten a vantaxe de que, aínda que é máis caro, extrae o leite con máis facilidade (en menos tempo) e de forma máis efectiva. O extractor mecánico ten a vantaxe de ser máis fácil de transportar e o seu menor prezo.

En ocasións aparecen problemas durante a lactación materna como son os peitos ingurgitados, nos que o tamaño do peito, por atoparse tan cheo, dificulta o agarre e baleirado por parte do bebé e vólvese doloroso, incluso podendo chegar a producirse obstrucións dalgún conduto con retención de leite e posibilidade de mastitis (inflamación e infección da mama). Para solucionar estes problemas é útil coñecer o método de extracción manual do leite, ou ben dispoñer dun sacaleites.

Existen moitos tipos de biberóns, de diferentes materiais (vidro, polipropileno), con diferentes materiais nas tetinas (látex, silicona), e con diferentes usos (tetinas segundo a idade do bebé, segundo o contido do biberón). Mesmo para as mamás que van dar lactación materna, é útil ter algún biberón en casa, por exemplo: para ofrecer leite materno extraído previamente (lactación materna diferida), se a nai tense que separar temporalmente do bebé (motivos laborais, etc.).

Aínda que a maioría de veces en que se pensa dar lactación materna diferida e ao peito en diferentes tomas, é mellor utilizar outro método que non sexa o biberón (como o técnica dedo-xiringa) para evitar a síndrome de confusión de mamila (o bebé succiona mal do peito, como o faría dunha tetina, e xera dor nas mamas, gretas e mesmo dificultade para alimentarse).

En lactantes que por algún motivo van recibir lactación materna diferida desde o principio (por exemplo: aqueles con unha enfermidade que imposibilita a toma directa ao peito, como unha malformación orofacial) ou ben aqueles que deben recibir fórmula (galactosemia, ou lactación artificial por decisión familiar) poden utilizar o biberón desde o primeiro día de vida. E o uso do biberón pode prolongarse ata aproximadamente os 12 meses, momento no que se debe iniciar a súa retirada (retirada de tetinas e chupetes).

As tetinas teñen diferentes idades de uso, polo tamaño da tetina, a cantidade de fluxo que sae por débese consultar sempre co fabricante o tipo de tetina adecuado para cada idade. Ademais, moitos fabricantes ofrecen diferentes tetinas segundo o contido do biberón (leite, leite con cereal…), aínda que a recomendación é non usar o biberón para líquidos que non sexan o leite e a auga. O uso de tetinas para os zumes, papillas de cereais, etc. favorece a aparición de carie nos primeiros dentes do bebé, e por iso deben evitarse. En canto á elección do biberón, escollerase entre vidro ou polipropileno segundo as necesidades concretas.

A elección do material da tetina (látex ou silicona) vai depender sobre todo da preferencia do bebé. Así que, se se está plantexando deixar o peito e iniciar o uso de biberón, é probable que se teñan que probar ambos os tipos de tetinas para ver cal prefire o bebé.

O paso de lactación ao peito a biberón ás veces é difícil e pode ser máis fácil se se ofrecen os biberóns en ausencia da nai, por parte doutro coidador, e respectando a fame-saciedade do lactante (ofrecendo a lactación a demanda).

Hai que lembrar que o uso de tetinas conleva varios riscos, como a contaminación do material da tetina por fungos, polo que un cambio de coloración nelas xustifica cambialas. A aparición de muguet (fungos en beizos e boca do bebé, en forma de manchas brancas) tamén xustifica revisar ou cambiar as tetinas ou chupetes.

Por norma xeral cada fabricante recomenda un tempo ou outro de uso das tetinas para evitar estes problemas, ademais de requirirse unha hixiene adecuada das mesmas (lavado con auga e xabón, principalmente).

Os utensilios que se utilizan para alimentar aos bebés (biberóns, pratos, etc.) deben ser dun material apropiado e débese ter con eles unha hixiene adecuada.

Moitas veces hai dúbidas, sobre todo, en canto a como se poden lavar os biberóns e chupetes. Por exemplo, que xabón é adecuado utilizar?, pódense lavar en lavalouzas?, débense esterilizar antes de cada uso?

Os biberóns adoitan ser de polipropileno ou vidro. Ambos os materiais permiten ser esterilizados antes do seu uso, pero non é necesario facelo.

Para unha correcta hixiene do biberón só precísase de auga limpa corrente e xabón (pode ser o xabón lavalouzas de uso habitual para o resto da vaixela).

Pódense lavar a man ou no lavalouzas. Para o lavado a man é útil o uso de cepillos para biberóns.
Convén deixar secar ben os biberóns antes de almacenalos nun lugar limpo.

Tamén hai que asegurarse que despois de varios usos as tetinas non cambian de cor, non aparecen manchas punteadas (poderían ser fungos) e que o orificio por onde sae o leite tamén queda limpo, sen restos de leite.

Aínda que non é necesario, algúns coidadores optan por esterilizar os biberóns. Iso pode facerse depositando as partes do biberón nunha pota de auga fervendo durante uns minutos, ou ben utilizar un aparello deseñado para tal efecto (esterilizador eléctrico, para sendo calquera destas opcións válidas).

Para o resto de utensilios que se utilizan na alimentación dos nenos/as e bebés, débese seguir o mesmo procedemento, é dicir o lavado con auga e xabón, a man ou mediante lavalouzas se o material do prato ou cuberto permíteo.

As tronas son cadeiras adaptadas para bebés que permiten adoptar unha postura e suxeición correctas á hora de alimentarse. Favorecen o compartir mesa co resto da familia, o cal é recomendable para o desenvolvemento emocional e social do neno/a.

• Para usalas o bebé debe aguantarse ben sentado (6-7 meses).
• A trona debe ser segura, con patas de madeira ou metal (non plástico) e cintos (que inclúan correa entre as pernas).
• Non debe conter pezas pequenas para evitar atragoamento.
• Se é pregable debe asegurarse ben antes do seu uso.
• Se teñen bandexa deslizable, hai que vixiar que non se pillen os dedos do bebé ao manipulalas.
• Se a trona é das que se ancora á mesa debe facerse sen mantel, en mesas que non sexan de cristal nin dunha soa pata.
• O ideal é que sexa de materiais fáciles de limpar.
• As tronas portátiles son útiles para comer fóra de casa, e axústanse ás cadeiras convencionais mediante correas.
• Algunhas se adaptan ao crecemento, podendo transformarse máis adiante en cadeiras e mesitas o que supón ademais un aforro económico e ecolóxico.